Muzeum multisensoryczne – wystawa “Vikingarnas Värld”

  • Czym jest wystawa multisensoryczna?
  • Zaangażowanie wszystkich zmysłów – słuch, węch, dotyk i interakcja
  • Projektowanie przestrzeni i światła
  • Aranżacja eksponatów – galeria sztuki w murach muzeum
  • Odpoczynek od bodźców – przestrzeń neutralna

Muzeum multisensoryczne – wystawa “Vikingarnas Värld” (Świat Wikingów) w muzeum Historiska w Sztokholmie

Odwiedzając wystawę „Świat Wikingów” w muzeum historii w Sztokholmie nie sądziliśmy, że będzie to dla nas tak intensywne i ciekawe przeżycie. Swoją nową ekspozycją Historiska wprowadza w naszym odczuciu nową jakość w sposobie prezentacji tematycznych zbiorów muzealnych. Ze względu na wiele elementów adresujących dostępność, inkluzywność i multisensoryczność, postanowiliśmy wybrać ją jako przykład tego, jak według nas powinny być tworzone nowoczesne, angażujące wystawy muzealne.

Czym jest wystawa multisensoryczna?

historiska-multisensor

Multisensoryczność to umiejętność zaangażowania wielu zmysłów w proces poznawczy. W przestrzeni muzealnej wystawa multisensoryczna oznacza odejście od tradycyjnej formy zwiedzania wykorzystującej tylko jeden zmysł wzroku (oglądanie eksponatów, czytanie opisów) na rzecz wywołania angażujących doświadczeń odbieranych przez wszystkie nasze zmysły.

Wykorzystanie słuchu, węchu lub dotyku sprawia, że treść wystawy staje się dla zwiedzającego bardziej „trójwymiarowa”. Multisensoryczna ekspozycja łatwiej zapada w pamięć i niweluje bariery poznawcze. Aby lepiej zobrazować tą zależność, rozłóżmy wystawę w Historiska na części pierwsze.

Zaangażowanie wszystkich zmysłów

Słuch – dźwięki i muzyka

W przestrzeni wystawowej rozmieszczono kilkanaście głośników, z których emitowane są efekty dźwiękowe. W zależności od tego, w której części wystawy się znajdujemy, dźwięki odpowiadają naszemu otoczeniu (skrzypienie drewna i lin w części poświęconej żeglarstwu, odgłosy kuźni uzupełniające ekspozycję broni i narzędzi, dźwięki lasu, muzyki i rozmów w części poświęconej kulturze i życiu codziennemu Wikingów).

Węch – zapachy średniowiecznej Skandynawii

W kilku miejscach znajdują się stanowiska, przy których możemy poczuć zapachy charakterystyczne dla świata Wikingów. Proste w obsłudze pompki wyrzucają zapachy dawnej Skandynawii. Dzięki temu możemy poczuć zapach domu Wikinga czy zapachy przypraw i wczesnośredniowiecznych potraw.

Każda z pompek produkuje zapach charakterystyczny dla przypraw i potraw staro skandynawskich

Dotyk – dostępność eksponatów

Działając w duchu dostępności, Historiska oferuje rozwiązania, które sprawiają, że również osoby niedowidzące i niewidome znajdą na wystawie udogodnienia ułatwiające zwiedzanie. Poza standardowymi opisami ekspozycji wytłoczonymi alfabetem Breille’a, muzeum skorzystało z powszechnie już dostępnej technologii druku 3D. Ważniejsze eksponaty zostały zeskanowane i wydrukowane w formie trójwymiarowych modeli. Dzięki temu można je dotknąć i poczuć ich strukturę oraz kształt.

Model 3D eksponatu pozwala osobom niewidomym i niedowidzącym "zobaczyć" przedmiot

Interaktywne stanowiska

W przestrzeni wystawowej znajduje się wiele interaktywnych stanowisk, które zachęcają do zabawy i lepszego poznania niektórych aspektów życia Wikingów. Zwiedzający mogą ułożyć z run swoje imiona, nauczyć się wiązania węzłów żeglarskich, czy sprawdzić ile warte w epoce Wikingów było ludzkie życie.

Dla chętnych stworzono spacer 3D po wiosce wikińskiej. Kilkuminutowy seans wymaga założenia na głowę okularów 3D i podążaniu ścieżką scenariusza tej krótkiej wizyty w przeszłości.

Zwiedzający odczytują alfabet runiczny i układają z run własne imiona
Nauka wiązania wikińskich węzłów żeglarskich
Ile waży ludzkie życie? Worki wypełnione piaskiem symbolizują ilość złota, którą należało zapłacić jako karę za zabicie człowieka. Ciężar sakwy jest drastycznie różny, w zależnościi od statusu społecznego ofiary

Przestrzeń i oświeltenie

Przestrzeń wystawowa zagospodarowana jest w całości zgodnie z duchem ekspozycji. Dzięki temu nie tylko gabloty z eksponatami, ale cała przestrzeń, w której przebywamy stanowi element wystawy. Pod sufitem wiją się symboliczne gałęzie drzewa życia Yggdrasil, wielokolorowa wykładzina pokryta jest ornamentami a słupy konstrukcyjne oklejone stylową tapetą ze staro skandynawskimi glifami.

Dzięki połączeniu scenografii i światła w przestrzeni wystawy panuje kameralny nastrój. Dzięki temu łatwiej jest zwiedzającym skupić swoją uwagę na ekspozycji

Gra światłem wprowadza kameralny nastrój sprzyjający skupieniu się na wystawie. W zależności od potrzeby, w przestrzeni wystawowej panuje półmrok sprzyjający lepszemu odbiorowi animacji rysunków wyrytych na kamieniach runicznych, oświetlenie punktowe eksponujące najciekawsze elementy wystawy, czy wreszcie jaśniejsze, różnokolorowe światło ułatwiające wykonywanie zadań przy interaktywnych stanowiskach.

W otaczającym eksponat mroku punktowe oświetlenie kamienia runicznego pozwala na lepsze wyeksponowanie szczegółów płaskorzeźby

Aranżacja eksponatów

Wiele z eksponatów rozmieszczonych jest w zaskakujący i ciekawy sposób. Kompozycja i oświetlenie wystawy mieczy umieszczonych w gablocie czy rozwieszenie żeglarskich gwoździ tworzących w swej formie dziób łodzi bardziej przywodzą na myśl wizytę w galerii sztuki niż w muzeum.

Gwoździe łączące niegdyś deski łodzi wikińskich zaaranżowane są w kształcie dzioba statku. Dodatkowe doświetlenie ściany sprawia wrażenie kołyszącej tafli wody
Ciekawie rozmieszczone i doświetlone eksponaty sprawiają, że zwiedzający może poczuć się jak w galerii sztuki

Odpoczynek od bodźców

W samym środku wystawy przewidziano wydzieloną przestrzeń, odgrodzoną od reszty ekspozycji zaaranżowaną w formie wielkiego pnia drzewa. Wewnątrz “drzewa życia”, na sporych stopniach, leżą poduszki na których można odpocząć, obok książki i kolorowanki dla dzieci, a całość przestrzeni wypełniają kojące dźwięki lasu. Taka atmosfera pozwala odpocząć od sporej ilości bodźców, którym poddani są zwiedzający i przygotować się na drugą, równie intensywną, część wystawy.

Napisz do nas

Napisz do nas

Dziękujemy!

Twoja wiadomość została wysłana.
Odpowiemy na nią tak szybko jak to możliwe!